Аннотация

Бұл мақалада үздік тәжірибе орталығын енгізудің маңызы, оның ұйымдардың тиімділігін арттырудағы рөлі және практикалық қолдану тәсілдері талқыланады. Үздік тәжірибе орталығы – бұл ұйым ішінде инновацияларды дамыту, біліммен бөлісу және үздік тәжірибелерді қолдану арқылы тиімділік пен сапаны жақсартуға бағытталған платформа.

Өзге елдегі тәжірибе негізінде үздік тәжірибе орталықтарының табысты жұмыс істеу үлгілері талданып, шетелдік ұйымдардың тәжірибесін Қазақстан жағдайында бейімдеудің мүмкіндіктері мен қиындықтары сипатталады. Мақалада орталықты құрудың негізгі кезеңдері, оның құрылымдық элементтері, сондай-ақ қызметкерлердің кәсіби дамуына ықпалы қарастырылады. Сонымен қатар, үздік тәжірибе орталығын енгізу кезінде кездесетін қиындықтар мен оларды шешу жолдары ұсынылады. Мақала инновациялық менеджмент, ұйымдық даму және білімді басқару салаларындағы зерттеушілер мен практиктерге пайдалы болады.

Аннотация

Өзектілігі. Аурулардың дұрыс диагностикасы нәтижелі емдеу мен медициналық көмек нәтижелерін жақсартуда маңызды рөл атқарады. Мақсаты – клиникалық және патологоанатомиялық диагноздар сәйкестігін бағалау, ықтимал сәйкессіздіктер себептерін анықтау және диагностика мен медициналық қызметтер сапасын жақсарту.

Зерттеу әдістері. Ретроспективті, бірмезетті көлденең зерттеу. Жаппай іріктеме. Зерттеу материалы. Жүргізілген аутопсиялар бойынша медициналық карталар. 2023 жыл бойынша клиникалық зерттеу сатысында қойылған және патологоанатомиялық зерттеу нәтижесімен анықталған диагноздарға талдау жүргізілді. Алынған деректердің статистикалық талдауы салыстырмалы талдау (t-тест, ANOVA, х2 тест), сипаттамалық статистика әдісімен жүргізілді.
Нәтижелері. Біздің зерттеу барысында 2023 жылда жалпы 555 аутопсия, оның ішінде 355 ересек, 200-і балалар. Осы 555 аутопсияның 46-да (8,3%) жағдайында 25 ересек пен 21 балалар диагноздарынің сәйкессіздігі анықталған. Ересек диагноздарының сәйкессіздігі бойынша талдау барысында 25 сәйкессіздік: негізгі диагнозда – 13 жағдай (52%), диагноз конструкциясында – 9 (36%), асқынуларда – 1 (4%), фондық ауруларда – 1(4%), бәсекелес диагнозда – 1 (4%) анықталды. 200 балалар аутопсиялар арасында 21 сәйкессіздік: негізгі диагнозда - 10(47%), диагноз конструкциясында - 3 (14%), асқынуларда - 5 (23%), бәсекелес диагнозда - 3 (14%) жағдай анықталды.
Қорытынды. Жинақталған деректерден айқындалғаны – бұл сәйкессіздіктердің жиі кездесетін себептері негізгі диагнозды анықтаудағы қателіктер болып келетіні. Бұл медициналық персоналдың біліктілігін арттыру маңыздылығын көрсетеді және неғұрлым егжей-тегжейлі диагностика хаттамаларын пайдалану қажеттілігі.

Аннотация

Зерттеудің мақсаты. COVID-19 инфекциясымен ауырғаннан кейінгі ерлердің шәует сұйықтықтарының негізгі көрсеткіштерін зерттеу.
Зерттеу әдістері. 48 ер адамның шәует сұйықтығына талдау жасалды. Олардың 26-сы анамнезінде COVID-19 жұқтырған және инфекцияның зертханалық растамасы бар ер

адамдар. Спермограмманың негізгі көрсеткіштері зерттелді: эякулят көлемі, сперматозоидтардың жалпы саны, сперматозоидтардың концентрациясы, патологиялық формалардың пайызы, шәует сұйықтығының рН және лейкоциттердің концентрациясы.
Зерттеу нәтижелері. COVID-19-бен ауырған пациенттердің спермограмма көрсеткіштері COVID-19 инфекциясымен ауырмаған науқастардың көрсеткіштерінен айтарлықтай ерекшеленді. Оларда эякулят көлемі 2 есе, ал сперматозоидтардың жалпы саны 3,6 есе аз болды. Сәйкесінше, сперматозоидтардың концентрациясы да екі есеге дерлік төмендеген. Шәует сұйықтығының рН жоғарылауы анықталды. Сперматозоидтардың патологиялық формаларының пайызы 2 есе жоғары.
Қорытынды. COVID-19 жұқтырған және қан сарысуындағы IgG SARSCoV-2деңгейі жоғары ер адамдарда фертильділіктің елеулі өзгерістерімен сипатталады. Бұл деректер аймақтағы бала туудың нашарлауын және туу көрсеткішінің төмендеуі мүмкін екенін көрсетеді.

Аннотация

Мақсаты. Церебральді сал ауруының (ЦП) әртүрлі клиникалық нысандары және аналарының акушерлік және гинекологиялық ерекшеліктері бар 128 педиатриялық пациенттердің клиникалық-анамнестикалық деректеріне екі кезеңді кластерлік талдау жүргізу, СП бар балалардың патогенетикалық фенотиптерін анықтау. Ананың негізгі сипат-тамалары (жасы,

түсігі, жүктілік патологиясының, жүктіліктің, туудың, туылғанға дейінгі, туылғаннан кейінгі), емтихан түрінде орташа апограф, ми-тамырлар мен бейнелеу анализі) таңдалды. Емтиханға негізделген, екі рН Церебральды балалардың энотиптері анықталды. Бірінші фенотиптердің балалары, церебральды сал ауруының ең көп таралған түрі (147,2%). CVS аурулары жүрек ақыршықтары (147,2%) болды. 0.001; P <0.001), моноциттердің жоғары концентрациясы қан сарысуында химиотрактантты протеин-1 (MCP-1) (210 пг/мл) екінші фенотипте церебральды сал ауруының басым түрі спастикалық гемипарез болды (33,8% жағдайда). Жүрек-тамыр жүйесіндегі өзгерістер 28,2% жағдайда байқалды және MARS-пен ұсынылған. Алынған кластерлерді салыстыру нәтижелері бірінші кластерге жататын науқастар мұқият медициналық көмекті және белсенді емдеу және оңалту шараларын қажет ететін ең ауыр соматикалық статусы бар адамдар когортасын білдіретінін көрсетеді. Бірінші фенотиптегі балалар, болжамдық тұрғыдан алғанда, ауыр клиникалық ста-тусқа ие болды және қосымша медициналық бақылау мен оңалту шараларын қажет етті.

Аннотация

Өзектілігі. Сот-медициналық сараптама барлық сот сараптамалары өндірісіндегі күрделі зерттеу болып саналып, Қазақстан Республикасында жалпы сараптама өндірісінің 75-80% құрайды. Соның ішінде жол – көлік оқиғасына байланысты жүргізілетін сот-медициналық сараптамалардың күрделілігі, сарапшы мамандарға үлкен жүктеме тудырып,

сараптаманың осы түріне сәйкес әдістемені оңтайландыруды міндеттейді.
Зерттеу мақсаты. Жол-көлік оқиғасына қатысты мәйітті зерттеу кезіндегі жарақат түрлеріне байланысты сот-медициналық сараптама нәтижелерін бағалау.
Зерттеу әдістері. Зерттеу Ақтөбе өңіраралық сот сараптамалары орталығы өндірісінде 2023 жылдары жүргізілген мәйітті зерттеудің қорытындылары бойынша талдау жүргізу арқылы орындалды. Зерттеу дизайны – ретроспективті зерттеу, тұтас таңдау. Барлығы 2132 мәйіттің сот-медициналық сараптама қорытындылары талданып, зерттеу мақсаты мен міндеттерін шешу үшін жол – көлік оқиғасымен байланысты 190 зерттеу қорытындысы зерттеуге алынды.
Зерттеу нәтижелері. Зерттеу нәтижесінде анықталған автокөлік салонының ішінде алынған жарақаттардың өзіндік ерекшелігі болатындығы, жарақаттану шеңберінің ауқымдылығы, тіркескен жарақаттардың басым болатындығы белгілі болып отыр. Біздің зерттеуде анықталған жол-көлік оқиғасына қатысушылар көрсеткішінде негізінен басым жолаушылар алатындығы, ал жүргізуші жарақаттануы көркеткіші аз болатындығы анықталды. Бұл өз кезегінде қатысушылар категориясының ерекшеліктерін білдіреді. Зерттеу нәтижесі көрсеткендей жалпы мәйіттің сот-медициналық сараптамасы үлесінде жол-көлік оқиғасына байланысты сараптамалар 15,8% құрап, жалпы көлік жарақаттарының ішінде автокөлікпен алынған жарақаттар 80% жуық болып отыр. Бұл өз кезегінде жалпы жол-көлік оқиғасы кезінде алынатын жарақаттар, соған қатысты жүргізілетін сот-медициналық сараптама өндірісі үлесінің үлкен екенін көрсетеді. Сонымен қатар, автокөліктермен алынған жарақаттар көлемі бойынша тіркескен, көптік жарақаттардың болуында ішкі мүшелердің зақымдалуы, автокөлік жарақаттарының түрлеріне байланысты да ерекшеліктер болатындығын, жарақат түрлері автокөлікте оқиғаға қатысушының орналасу орнымен де байланыстылығы анықталып отыр.
Қорытынды. Жарақаттардың кездесу жиілігіне, алыну механизміне, сипатына байланысты көлік жарақаттарының түрлеріне қатыстылығын болжауға болады. Жол - көлік оқиғасына байланысты болатын жарақаттар көрсеткіштерін жанжақты талдау, салыстырмалы зерттеулер арқылы осы түріне байланысты сотмедициналық сараптама өндірісіндегі зерттеу әдістемесін толықтыруға болады және сот-медициналық сараптама үлесінде жол-көлік оқиғасымен байланысты болатын жарақат түрлерін саралауда септігін тигізеді.

Аннотация

Бұл мақала Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университетінің көрнекті түлегі, профессоры Бекболат Құлжанұлы Жолдиннің 75 жылдық мерейтойына арналған. Б.К. Жолдин 1979 жылдан бері өзі білім алған университетте қызмет етіп келеді. Ол ассистенттік қызметтен бастап, доцент, дәрігерлер біліктілігін жетілдіру факультетінің деканы, №2

ішкі аурулар кафедрасының жетекшісі және профессоры лауазымдарына дейін жеткен. Оның кәсіби жолындағы маңызды кезеңдер қатарына 1998 жылы Мәскеуде кандидаттық диссертация қорғауы, 2007 жылы профессор ғылыми атағын алуы, Қазақстандағы алғашқы өңірлік кардиохирургиялық орталықтың ұйымдастырылуына ықпал етуі, кәсіби қауымдастықтардың жұмысын үйлестіруі, 100-ден астам ординатор, резидент, магистрант, аспирант және PhD докторанттарын дайындауы жатады. Сондай-ақ NCD Risk Factor Collaboration, EUROASPIRE V және ESC EORP Heart Failure III Registry сияқты көпорталықты зерттеулерге жетекші зерттеуші ретінде қатысқан. Оның ғылыми еңбектері Lancet, Nature журналдарында жарияланып, жалпы саны 300-ден астам ғылыми жұмысқа авторлық етті. Қазақстанның ең үздік 1000 ғалымының қатарына енген. 2023 жылы профессор Б.К. Жолдин Қазақстан Республикасының рухани және интеллектуалды әлеуетін дамытуға қосқан ерекше жеке үлесі үшін Президент Жарлығымен «Парасат» орденімен марапатталды.
Мерейтой қарсаңында профессор өзінің күнделікті қызметін жалғастырып, клиникалық обходтар жүргізіп, резиденттер, магистранттар мен докторанттарды оқытып, созылмалы коронарлық синдромның эпидемиологиясы бойынша EUROASPIRE VI көпорталықты зерттеуіне жетекшілік етіп келеді. Сонымен қатар, Батыс Қазақстан өңірінде жүрек жеткіліксіздігі мен жедел коронарлық синдромның тіркеу жүйесін құруға жетекшілік етеді. Қазақстан кардиологтар қауымдастығының Ақтөбе филиалының директоры ретінде практикалық денсаулық сақтау саласындағы дәрігерлерге арналған мастер-кластар мен семинарлар ұйымдастырады.
Негізгі сөздер: Батыс Қазақстан медицина университеті, тарих, мерейтой, Жолдин