Кіріспе. Қант диабетін емдеудегі нұсқаулар мен жетістіктерге қарамастан таңғаларлық байқау сақталуда: дүние жүзінде қант диабетімен ауыратын науқастардың жартысына жуығы мақсатты гликемиялық көрсеткіштерге қол жеткізе бермейді. Айтарлықтай гипогликемиясы байқалмаған көптеген ересек науқастар үшін HbA1C мақсатты деңгейін 7%-дан төмен деңгейде ұстауы ұсынылады. Белсенді өмір салтын ұстану аурудың алдын алу мен емдеудің негізі болып қала берсе де, 2-типті қант диабеті бар науқастардың көпшілігі қандағы глюкоза деңгейін тиімді бақылау үшін фармакотерапияны қажет етеді.

Зерттеудің мақсаты. 2-типті қант диабетімен ауыратын ересек науқастар арасында бақыланбайтын гликемиямен науқастардың үлесін бағалау және амбулаторлы-емханалық деңгейде диабетке қарсы терапияны талдау (Батыс Қазақстан).

Зерттеу материалдары мен әдістері. Зерттеу барысында Ақтөбе қаласындағы алғашқы медициналық көмек көрсететін 2-типті қант диабеті (2-типті ҚД) бар ересек пациенттердің деректерін бағаладық (n=96). Зерттеулер зертханалық деректерді, рецепттерді және пациенттің клиникалық параметрлерін қамтиды. Мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізген пациенттердің үлесі 2023 жылдың қараша айындағы жағдай бойынша, сондай-ақ HbA1c деңгейлерінің кез келген кейінгі өзгерістері үшін монотерапия мен политерапияда басталған 2-типті ҚД бар науқастардың үлесі есептелді.

Зерттеу нәтижелері. Емдеудің мақсатты деңгейіне қол жеткізе алмаған пациенттер саны 66,67% құрайды, зерттеуге қатысушылардың тек 1/3 бөлігі ғана қант диабетін бақылаудың қанағаттанарлық сапасына ие болды. Деректерді талдау қандағы глюкоза деңгейі мен инсулин терапиясы арасындағы айтарлықтай айырмашылықты анықтады (χ² = 5,500, df = 1, p < 0,05), бұл глюкоза деңгейі >7 болған пациенттердің инсулин қабылдау ықтималдығы жоғары екенін көрсетеді. Сол сияқты, глюкоза деңгейі мен SGLT-2 тежегіштерін қолдану (Фишердің нақты сынағы, p < 0,01) арасында айтарлықтай корреляцияны, глюкоза деңгейі жоғары пациенттер арасында бұл препараттарды қолданғаны анықталды. Сонымен қатар, глюкоза деңгейі мен таңдалған терапия арасында маңызды байланыс болды (χ² = 13,050, df = 2, p < 0,001), бұл монотерапияның глюкоза 7 пациенттерде жиі бірнеше препараттар қажеттілігін болжайды.

Қорытынды. Зерттеу қандағы глюкоза деңгейі мен емдеу стратегиялары арасындағы маңызды байланысын, қант диабетін басқаруға жеке көзқарас қажеттігін көрсетеді. Глюкоза деңгейі жоғары пациентерде инсулин мен SGLT-2 тежегіштерін кеңінен қолдану емдеуді жоспарлаудың маңыздылығын көрсетеді. Қант диабетін басқарудың бұл тәсілі әр пациенттің жағдайын терең түсінуді, нәтижелерін тиімді жақсарту үшін жеке емдеу схемаларын дамытуды талап етеді.

Негізгі сөздер: 2-типті қант диабеті, гликемиялық бақылау, диабетке қарсы ем, ем тиімділігі