Б.К. Исенова, Г.Е. Аимбетова, М.А. Асимов, М.А. Канушина
Исенова БК, Аимбетова ГЕ, Асимов МА, Канушина МА. Қазақстанда егде жастағы пациенттерге паллиативтік көмек көрсетуді дамыту перспективалары. Ǵylym aliansy. 2024;1(2):68-74
Мәселенің өзектілігі "қартайған" Қазақстандағы демографиялық жағдайдың өзгеруімен байланысты, ғалымдардың болжамы бойынша егде жастағы халық санының одан әрі өсу серпіні болады. Қазақстан Республикасы (ҚР) Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінің және ҚР Экономикалық зерттеулер институтының аналитикалық баяндамасының деректері бойынша зейнеткерлік жастағы адамдардың үлесі 2030 жылы халықтың жалпы санының 14%-на дейін ұлғаяды. Демографиялық жүктеме коэффициентінің мұндай ұлғаюы біздің қоғамның әлеуметтік даму моделіне өзгерістер енгізуді талап етеді. Қазақстан Республикасының әлеуметтік даму тұжырымдамасына сәйкес халықтың қартаюы "өзінің әлеуметтік бағытын анықтауға" әсер ететін факторлардың бірі болып табылады, өйткені егде жастағы халықтың үлесінің артуы ауыр созылмалы аурулары, когнитивті және басқа да бұзылулары бар егде жастағы пациенттерге паллиативтік көмек пен ұзақ мерзімді күтім қажеттілігінің өсуіне әкеледі. Әлемде және Қазақстан Республикасында паллиативтік көмекті ұйымдастыру проблемалары, атап айтқанда, қоғам өркениеті деңгейінің дамуымен шиеленісуде. Ауыр науқасқа, оның жақындары мен туыстарына ауыр сырқатпен жалғыз қалдыруға жол берілмейді, оларға сапалы медициналық көмек көрсету қажет. Паллиативті көмек тақырыбы онкологтар үшін ғана емес, кез келген мамандықтағы дәрігерлер үшін де өзекті. Әрбір дәрігер паллиативтік көмек көрсету принциптерін білуі және оны науқасқа көрсете білуі тиіс. Қазіргі уақытта паллиативті медицинаны дамыту қажеттілігі көптеген себептерге байланысты. Бұл – ең алдымен, қарттар мен қарттарға күтім жасау проблемасына, онкологиялық аурулардың көбеюіне, АИТВ жұқтырған, демек, ЖИТС-пен ауыратындардың көбеюіне, халықтың урбанизациясынан туындайтын басқа да әлеуметтік маңызы бар аурулардың таралуына, сондай-ақ өмір сүру қарқынының өсуіне әкелетін өмір сүру ұзақтығының ұлғаюы. Мұның бәрі айықпас науқастардың өмір сүру сапасын жақсарту, олардың өмірден лайықты кетуі мәселелерін шешуді талап етеді.
Негізгі сөздер: мейіргер, паллиативті көмек, егде жастағы науқастар, медициналық көмек, онкологиялық қызмет, даму перспективалары
Толық текст
Исенова Б.К. – https://orcid.org/0000-0003-2719-8945
Аимбетова Г.Е. – https://orcid.org/0000-0002-9466-6297
Асимов М.А. – https://orcid.org/0000-0003-2719-8945
Канушина М.А. – https://orcid/0000-0001-5151-7506
Әдебиеттер тізімі
Қосымша файлдар